Hücrelerimiz yaşadıkları sürece enerjiye ihtiyaçları olur. Enerjiyi kullandıkları ve yaşamlarını devam ettirdikleri sürece, kullanılan enerjiye bağlı artık maddeler üretirler. Bu maddelerin bir kısmı da oksijen radikalleridir. Vücudumuzda günlük 10.000 adet radikal oluşur. Bunların hızla hücrelerden ve çevresinden uzaklaştırılması gerekir. Yoksa bunlar hücrelerin yaşlanmasına, fonksiyonlarının bozulmasına, kanserin ortaya çıkmasına, unutkanlık ve Alzsheimer hastalığına, bağışıklık sisteminin zayıflamasına sonuçta da hastalıkların ortaya çıkmasına neden olur.
Oksidan molekülleri hücrelerden ve sonrasında vücuttan uzaklaştıran molekküllere antioksidanlar denir. Bunlar sebze ve meyvelerden alınan antisiyaninler, likopen, resveratrol, kuvarsetin ve kateşin gibi maddeler, vitaminler (C ve E vitaminleri) ve minerallerdir (çinko ve selenyum). Düzenli ve yeterli olarak antioksidan alındığı zaman, bir çok hastalığın ve kanserin ortaya çıkmasın engellemiş oluruz.
Peki hangi besinler anti oksidan yönünden zengindir? :
Bir besinin antioksidan kapasitesini ölçmek için en çok kullanılan yöntem oksijen radikali emme kapasitesini (ORAC) ölçmektir. Sağlıklı bir vücudumuzun olmasını istiyor isek Günlük beslenme rejiminde en az 3000 – 5000 ORAC değerinde bir beslenme rejimi oluşturmak gerekiyor. Eğer günde 20.000 ORAC değerinde besin tüketir iseniz bu mükemmel oluyor.
ORAC değeri en yüksek olan besinler :
- Kuru Erik : 5570 ORAC değeri
- Kuru Üzüm : 2830 ORAC değeri
- Yaban Mersini : 2400 ORAC değeri
- Böğürtlen : 2036 ORAC değeri
- Kara Lahana : 1770 ORAC değeri
- Çilek : 1540 ORAC değeri
- Ispanak : 1260 ORAC değeri
- Ahududu : 1220 ORAC değeri
- Brüksel lahanası : 980 ORAC değeri
- Erik : 949 ORAC değeri
- Lahana : 900 ORAC değeri
- Brokoli : 890 ORAC değeri
- Pancar : 840 ORAC değeri
- Portakal : 750 ORAC değeri
- Kırmızı üzüm : 736 ORAC değeri
- Kırmızı Biber : 700 ORAC değeri
- Kiraz : 670 ORAC değeri
- Karnabahar : 600 ORAC değeri
- Soğan : 450 ORAC değeri
- Mısır : 400 ORAC değeri
Antioksidan moleküller ve hangi besinde bulundukları :
ANTİSİYANİNLER : Mürdüm eriği, böğürtlen, karadut, kiraz
KATEŞİNLER : Siyah çay ve yeşil çay
LİKOPEN : Domates ve domates ürünlerinde, pembe greyfurt, karpuz, kayısı
BETA KAROTEN : Havuç, kavun, mango
RESVERATROL : Üzüm, yaban mersini, kızılcık
C VİTAMİNİ : Greyfurt, portakal, biber, brokoli, kivi, kuşburnu
E VİTAMİNİ : Badem, ayçiçeği çekirdeği, buğday tohumu
SELENYUM : Patates, ayçekirdeği, yumurta,
POLİFENOL : Yeşil çay, ahududu, soya, çilek, erik, elma, yaban mersini
GLUCOSINOLATES : Brokoli, brüksel lahanası, suteresi, karnabahar
LUTEIN : Brokoli, ıspanak, kara lahana, kırmızı üzüm, kivi
ÇOK ÖNEMLİ :
Bitkilerdeki antioksidan bileşenlerin serbest radikallere karşı etkileri aynı olmadığı için antioksidan alımında çeşitlilik önem kazanır. Antioksidan bileşenlerin farklı kaynaklardan alınması gerekir.