Sperm morfolojisi nedir?

Spermlerin form ve şekil yapıları, döllenmenin oluşabilmesi için önemli bir unsurdur. Spermin baş boyutu, kuyruk yapısı ve gövde görünümü, morfolojik özellikleri oluşturur. Sperm morfolojisi değerlendirmesinde de spermde şekil bozukluklarının olup olmadığı araştırılır. Morfolojik bozuklukların değerlendirmesi genellikle Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Kruger Analiz kriterlerine göre yapılır. Morfolojik bozukluk değerlendirmesi yapılabilmesi için öncelikle sperm hücreleri, özel bir hazırlık işleminden geçirilir ve daha sonra detaylı bir şekilde incelenir. İncelemede standartlara uygun olan sperm sayısı belirli bir oranın üzerindeyse sonuçların normal olduğu belirtilir. Kruger analizine göre her 100 spermden 4'ünün normal şekle sahip olması beklenir. Ancak Kruger değerlendirmesi, ufak bir sorunda dahi spermi anormal olarak göstermektedir. Bu sonuç da çiftler üzerinde endişe yaratır. Ancak endişelenecek bir durum söz konusu değildir. Çünkü erkeğin sperm morfoloji değeri yüzde 1 çıksa bile, şekil bozuklukları baba olmasına engel değildir. Çünkü erkeğin sperm sayısı ve hareketliliği yeterli ise genellikle şekil bozukluğu tek başına gebeliğe engel teşkil etmez.

Sperm morfoloji bozukluklarının önemi

Sperm şekil bozuklukları, erkek kısırlığına neden olan ve sık karşılaşılan sorunlardan biridir. Özellikle son yıllarda sperm şekil bozukluğunun çocuk sahibi olmada çok daha önemli bir faktör olduğu gözlenmiştir. Çünkü şekil bozuklukları spermin DNA yapısını ve yumurtayı nasıl dölleyeceği konusunda bizlere bilgi verir. Kısırlık tedavisi sürecinde yüksek oranda gözlenen şekil bozuklukları, tedavinin nasıl bir seyirde gidebileceği konusunda da hekimlere bilgi vermektedir. Mesela bir erkeğin spermlerinde yuvarlak başlı olanlar çoğunluktaysa, o zaman döllenme sorunları yaşanacağını doktorlar tarafından bilinir ve bu durum için ekstra tedbirler alınır. Bu nedenle spermin morfolojik değerlendirilmesinin iyi yapılması son derece önemlidir.

Spermde şekil bozukluğu (morfoloji) nasıl belirlenir?

Kısırlık (infertilite) şüphesiyle hekime başvuran bir erkek hastada yapılması gereken ilk tahlil Sperm Testidir (Semen Analizi). Çünkü testislerin aşırı ısınması, toksik kimyasallara maruz kalma, enfeksiyonlar ve genetik yapı gibi birçok faktör, anormal şekilli spermlerin oluşmasına neden olabilir. Sperm testinde; spermin hareketliliği, sayısı ve yapısı değerlendirilir. Semen analizi yapılacak olan baba adayından ise teste gelmeden önce en az 2, en fazla 7 gün cinsel perhiz yapması istenir. Erkekten alınan spermler, analiz sırasında yüzlerce kez büyütülerek, uzmanlar tarafından incelenir. Daha sonra da normal ve anormal şekilli hücrelerin yüzdeleri hesaplanır. Normal standartlara sahip sperm hücre oranının belirli bir sayının üzerinde olduğu sonuçlar da normal kabul edilir.

Sperm morfolojisi nasıl düzelir?

Erkeklerin vücudu, her zaman yeni spermler üretmektedir. Ancak yaş alma ile birlikte sperm üretimi de yavaşlayabilir. Ancak yaşam tarzınızda yapacağınız küçük değişikliklerle spermlerin morfolojik özellikleri iyileştirilebilmektedir. Bunun içinse;

• Sağlıklı ve dengeli beslenin. Antioksidan içeriği yüksek gıdaları beslenme listenize alın.
• Hareketsiz yaşamdan uzak durun ve spor yapın.
• Alkol ve sigara gibi alışkanlıklardan uzaklaşın.
• Steroid ilaçlar kullanmayın.
• Kafein tüketimini azaltın. Çay ve kahve tüketimine dikkat edin.
• Fazla kilo almamaya özen gösterin. Kilonuzu sürekli kontrol altında tutun.
• Testislerin aşırı ısıya maruz kalmamasına özen gösterin
• Stresi hayatınızdan çıkarmaya çalışın.